Hameleon... αποχρώσεις από δέντρο σε δέντρο

 

Πανικόβλητο πλήθος: μπορεί να σκοτώσει;

Βρέθηκα στο Φάληρο κι έψαχνα για καφέ πριν μπω στον ηλεκτρικό να φύγω. Μπαίνοντας στο χώρο του σταδίου Καραϊσκάκη έκανα μια γύρα και είδα ξανά το μνημείο για την τραγωδία της Θύρας 7. Το είχα δει, αλλά έκατσα και το κοιτούσα για ώρα. Διάβασα προσεκτικά τις ηλικίες των θυμάτων, 17, 22, 25… Όχι, δεν ήταν βομβιστική επίθεση ή κάποια άλλη έκτακτη ανάγκη. Δεν έπεσε ούτε μια σφαίρα. Τα παιδιά αυτά απλά ποδοπατήθηκαν βγαίνοντας από το γήπεδο. Το ερώτημα που μου γεννήθηκε ήταν αν τελικά μπορεί το πανικόβλητο πλήθος να γίνει τόσο καταστροφικό.

                Η ιστορία έχει αποδείξει πως σε μεγάλους χώρους με πολύ κόσμο, όπως γήπεδα, συναυλίες, θέατρα, γέφυρες, σταθμούς ή διαδρόμους, ο συνωστισμός είναι συχνό φαινόμενο. Απίστευτα δυστυχήματα έχουν συμβεί εξ΄ αιτίας κυρίως του πανικού, της ανυπομονησίας και του σπρωξίματος. Όταν το πλήθος πανικοβάλλεται, αποσυντονίζεται. Από το σπρώξιμο πολλοί μπορεί να πέσουν, και σαν ντόμινο να πέσουν κι άλλοι. Κατά το σπρώξιμο εκείνων που βρίσκονται πιο πίσω και εκ των πραγμάτων δεν έχουν οπτική επαφή, δημιουργούνται φοβερές δυνάμεις πίεσης, που μπορούν να σπάσουν κάγκελα, να προκαλέσουν ασφυξία ή ακόμη και ποδοπάτημα μέχρι θανάτου σε όσους είναι κάτω.

                Στη θύρα 7 στο στάδιο Καραϊσκάκη, μετά τη λήξη του αγώνα Ολυμπιακός – ΑΕΚ, οι ενθουσιασμένοι με τη νίκη οπαδοί του Ολυμπιακού έσπευσαν προς την έξοδο. Ένας έπεσε, οι έξοδος προφανώς ήταν κλειστή αλλά το πλήθος όρμησε σαν κύμα. Ακολούθησε ντόμινο και πανικός και εν τέλει 21 άνθρωποι –νέοι ως επί το πλείστον- έχασαν τη ζωή τους από ασφυξία και ποδοπάτημα, και φυσικά πάρα πολλοί τραυματίστηκαν. 8 Φεβρουαρίου του 1981 ήταν, και το συμβάν αυτό αποτελεί μαύρη σελίδα στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Αντίστοιχα βέβαια και σε άλλες χώρες, και όχι μόνο σε γήπεδα.

Χαρακτηριστικά:

* Στη γέφυρα Αλ Άιμα στο Ιράκ (31/8/05), όπου 1000 σκοτώθηκαν και 500 τραυματίστηκαν, ενώ πήγαιναν να προσκυνήσουν και πανικοβλήθηκαν όταν κάποιος φώναξε «Βομβιστής στη γέφυρα». Από τον πανικό έσπασε κιγκλίδωμα, κόσμος ποδοπατήθηκε ή πνίγηκε στον ποταμό Τίγρη.

*Στις 6/9/05 έχασαν τη ζωή τους 31 άνθρωποι, όταν ξέσπασε πυρκαγιά στο θέατρο Μπένι Σουέφ στην Αίγυπτο. Τα περισσότερα θύματα απλά ποδοπατήθηκαν – καμία σχέση με τη φωτιά.

*39 νεκροί αντίστοιχα στον αγώνα Λίβερπουλ – Γιουβέντους, όπου λόγω επεισοδίων πριν τον αγώνα, οπαδοί προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την επίθεση των άλλων, και στον πανικό γκρεμίστηκε τοίχος.

Και πολλά άλλα… αν ψάξετε θα βρείτε.

                Έχουμε δει όλοι μας εικόνες, από συρματοπλέγματα που σπάνε, κάγκελα που γκρεμίζονται και κόσμο που φωνάζει και συνωστίζεται με τραγική κατάληξη. Το παράλογο αλλά συχνό αυτό φαινόμενο μελετάται από επιστήμονες. Η συμβουλή προς τον κόσμο είναι η ψυχραιμία και η εξήγηση και όχι η διαταγή προς τους αρμόδιους, κυρίως σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Δυστυχώς αλλάζει όλη μας η συμπεριφορά όταν πανικοβαλλόμαστε ή βιαζόμαστε.

                Φεύγοντας από το στάδιο Καραϊσκάκη, με πολύ προβληματισμό, έφτασα στο μετρό στο Μοναστηράκι για να γυρίσω σπίτι. Παρατήρησα ότι υπάρχουν άνθρωποι σε πανικό, λίγοι αλλά υπάρχουν, όπως εκείνοι για παράδειγμα που βιάζονται να μπουν στο τρένο πριν αυτό αδειάσει. Την επόμενη φορά παρατηρείστε κι εσείς αυτόν τον κόσμο και σκεφτείτε το λίγο ανάποδα. Ο πανικός δεν βοήθησε ποτέ κανέναν. Όσο κι αν βιαζόμαστε, χρειάζεται ψυχραιμία στους χώρους με πολύ κόσμο… όπως είναι και το μετρό. Ακραία σύγκριση, το ξέρω.. αλλά όταν σκέφτεσαι όλα αυτά, ακόμη και το σπρώξιμο στο μετρό… σε κάνει να σκέφτεσαι ανάποδα!